İran uzlaşmaya hazır’

Ä°ran medyasına göre, Viyana’daki konferansta Tahran’ı temsil edecek heyetten DışiÅŸleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Emir Abdullahiyan, “Ä°ran Esed’in sonsuza kadar yönetimde kalmasında ısrarlı deÄŸil” ifadesini kullandı. Reuters’e konuÅŸan Ä°ran konusunda uzman bir OrtadoÄŸu yetkilisi, Ä°ran’ın görüÅŸmelerde esnek bir tavır takınabileceÄŸi sinyalini veren Abdullahiyan’ın bu ifadesi, Tahran’ın kısa bir geçici süreçten sonra Esed’den bile vazgeçebileceÄŸi anlamına geliyor. Yetkili, Ä°ran’ın altı aylık bir geçici sürecin sonunda Esed’in akıbetinin düzenleneceÄŸi bir seçimin kararlaÅŸtırılmasına razı olabileceÄŸini söyledi:

“Bu tür görüÅŸmeler uzlaÅŸmaktan ibaret. Ä°ran da Esed’in altı aya kadar kalması konusunda uzlaÅŸmaya hazır. Tabii ki ülkenin kaderine Suriye halkı karar verecek.”

Washington’un müttefiklerinin Suriye ile ilgili hiçbir uluslararası müzakere konferansına katılmasını kabul etmedikleri Ä°ran, 250 bin kiÅŸinin öldüÄŸü iç savaÅŸta Esed’in en büyük destekçilerinden biri. Suriye sahasında etkin oyuncuların beÅŸ yıldan beri devam eden iç savaşı sona erdirmek için ÅŸu ana kadar yaptığı giriÅŸimleri baÅŸarısız oldu.

Viyana toplantısı davetlilerinin listesinde ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry, Rusya DışiÅŸleri Bakanı Sergey Lavrov, Ä°ran Dışileri Bakanı Cevad Zarif ve Türkiye DışiÅŸleri Bakanı Feridun SinirlioÄŸlu da bulunuyor. Suudi Arabistan, Katar, Umman, BirleÅŸik Arap Emirlikleri ve Mısır dahil olmak üzere konferansa toplam 17 ülke katılacak.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Mısırlı mevkidaşı ile bir araya geldi.

"Ülkeler genel noktalarda mutabık"

Rusya DışiÅŸleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, Viyana’da Russia Today televizyonuna yaptığı açıklamada, Viyana toplantısına katılan ülkelerin "terör örgütleri ile siyasi sürece dâhil olacak muhalif grupların listelerini birbiriyle paylaÅŸacağını" ifade etti.

Son dönemde müttefiki BeÅŸÅŸar Esed’in çöküÅŸünü engellemek için Suriye’de askeri müdahalede bulunan Rus yetkili, toplantıya katılan ülkelerin genel noktalarda mutabık olduÄŸunu ve bunların Cenevre 1 bildirgesine dayalı olduÄŸunu belirtti. Kalan detayları Suriyelilerin kendi aralarında çözmesi gerektiÄŸini vurgulayan Bogdanov, dış aktörlerin rolünün sadece Suriyelileri bir araya getirmek için uygun zemini hazırlamak olduÄŸunu savundu.

Özgür Suriye Ordusu’nun (ÖSO) çözüm sürecine katılmasını destekleyebileceÄŸini söyleyen Bogdanov, kimin bu kuruluÅŸu temsil edebileceÄŸini bilmediklerini öne sürdü.

Viyana’daki toplantıya ABD, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye, Ä°ran, BirleÅŸik Arap Emirlikleri, Katar, Ürdün, Almanya, Fransa, Ä°talya, Ä°ngiltere, Irak ve Lübnan katılıyor. Ayrıca BM Özel Suriye Temsilcisi Staffan de Mistura ve AB Dış politika Sorumlusu Federica Mogherini de toplantıda.

GeniÅŸ katılımlı toplantı öncesi Esed karşıtı ülkeler, aralarında bir istiÅŸare toplantısı yaptı. ABD, Almanya, Fransa, Suudi Arabistan ve BirleÅŸik Arap Emirlikleri'nin katıldığı toplantı öncesi Fransa DışiÅŸleri Bakanı Laurent Fabius, geçici döneme deÄŸinmeden Esed’in Suriye geleceÄŸinde yerinin olmadığını söyledi.

Esed'in akıbetinde anlaşamadılar

23 Ekim’de Viyana’da daha küçük çaplı benzer bir toplantı düzenlenmiÅŸti. Türkiye, ABD, Rusya ve Suudi Arabistan dışiÅŸleri bakanlarının katıldığı toplantıda, Suriye’nin geleceÄŸi konuÅŸulmuÅŸtu. Esed'li geçiÅŸ sürecinin tartışıldığı döneme denk gelen o toplantıda Rusya, ABD, Suudi Arabistan ve Türkiye, Esed'in akıbeti konusunda ortak bir tavırda anlaÅŸamamıştı.

Bir aydan beri Suriye'de hava saldırıları düzenleyen Rusya, Ä°ran'la beraber Suriye konulu müzakerelerde, Åžam rejiminin lideri BeÅŸar Esed'in gitmesinin önÅŸart olarak öne sürülmesini reddederken; ABD ve diÄŸer müttefikleri, Suriye'de Esed'in çözümün bir parçası olamayacağı konusundaki ısrarını korudu.

Kaynak: Reuters ve Al Jazeera